ABU DABİ, 15 OCAK, 2023 (WAM) —
Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı Majesteleri Şeyh Muhammed bin Zayid El Nehyan’ın daveti üzerine, Kore Cumhuriyeti Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 14-17 Ocak 2023 tarihleri arasında BAE’ye resmi bir ziyaret gerçekleştirdi.
15 Ocak’ta Devlet Başkanı Majesteleri Şeyh Muhammed bin Zayid El Nehyan ve Devlet Başkanı Yoon, Abu Dabi’deki Qasr Al Watan’da bir zirve toplantısı düzenledi. Zirve sırasında iki lider, iki ülke arasındaki Özel Stratejik Ortaklığı derinleştirme ve daha da geliştirme konusunda anlaştılar.
İki lider özellikle konvansiyonel enerji ve temiz enerji, barışçıl nükleer enerji, ekonomi ve yatırım, savunma teknolojisi, uzay, gelişmekte olan endüstriler ve kültür dahil olmak üzere diğer karşılıklı ilgi alanlarında olduğu gibi toplam dört kilit alanda stratejik iş birliğini güçlendirme konusunda mutabık kaldı.
İki lider ayrıca bölgesel ve uluslararası meseleler hakkında derinlemesine bir görüş alışverişinde bulundu.
I. Kilit Alanlarda İşbirliğinin Güçlendirilmesi
1. Konvansiyonel Enerji ve Temiz Enerji
Küresel enerji tedarik zincirlerinde istikrarın önemini kabul eden iki lider, petrol ve gaz, stratejik depolama, yenilenebilir enerji, hidrojen ve hidrojen türevleri dahil olmak üzere kilit enerji sektörlerinde iş birliğini güçlendirmek için Kapsamlı Stratejik Enerji Ortaklığı (CSEP) kurma konusunda anlaştılar.
İki lider, CSEP’in hidrojen ve amonyak üretimi ve kullanımı, temiz enerji altyapısının konuşlandırılması ve yenilenebilir enerji için endüstriyel ekosistemlerin geliştirilmesi gibi temiz enerji alanlarında daha fazla iş birliği için bir platform sağladığını kabul etti.
Her iki lider de enerji güvenliği, dekarbonizasyon ve iklim eylemi projelerini hızlandırmak ve bunlara yatırım yapmak ve hem BAE’yi hem de Kore Cumhuriyeti’ni hidrojen ekosistemlerinde küresel liderler olarak geliştirmeye devam etmek için ikili iş birliğinin önemi konusunda hemfikir oldu.
2. Barışçıl Nükleer Enerji
Nükleer enerji santrallerinin kritik bir enerji güvenliği kaynağı ve temiz ekonominin büyümesi için önemli bir unsur olarak önemini kabul ederek ve bu alanda ulaşılan mevcut derin iş birliği düzeyi dikkate alınarak iki lider, hem Barakah Nükleer Enerji Santrali (BNEP) projesini başarıyla tamamlayarak hem de BAE’de veya üçüncü ülkelerde ortaklaşa ek nükleer projeler yürüterek barışçıl nükleer enerji sektöründeki iş birliğini derinleştirme ve hızlandırma kararlılıklarını ifade ettiler.
Her iki lider de Barakah Nükleer Enerji Santrali’ni ziyaret ediyor ve barışçıl nükleer enerjiyi iki ülke arasındaki ikili iş birliğinin temel direklerinden biri olarak kabul ederek 4 üniteli Barakah Nükleer Enerji Santrali’nin 3. Ünitesinin tamamlanmasını anma törenine katılıyor. Çok birimli Barakah Nükleer Enerji Santrali, BAE’nin 2050 yılına kadar Net Sıfıra ulaşma taahhüdünü desteklemek için BAE’nin enerji sektörünün karbondan arındırılmasını önemli ölçüde hızlandırıyor.
İki lider, BAE-Kore Nükleer İş birliği Üst Düzey İstişaresi aracılığıyla barışçıl nükleer enerji alanında daha fazla iş birliğini memnuniyetle karşıladı ve bu iş birliğini küçük modüler reaktörlerin (SMR) potansiyelini değerlendirmek de dahil olmak üzere yeni alanlara genişletmenin yollarını arama konusunda anlaştılar.
3. Ekonomi ve Yatırım
Daha geniş Özel Stratejik Ortaklık çerçevesinin bir parçası olarak ve BAE’nin Kore Cumhuriyeti’nin ekonomik gücü ve büyüme beklentilerine olan güvenine dayanarak BAE, devlet servet fonlarının Kore Cumhuriyeti’ndeki stratejik sektörlere 30 milyar ABD dolar yatırım yapma taahhüdünü duyurdu.
Liderler, dinamik küresel ekonomiler inşa etmenin önemine dikkat çektiler ve BAE’de ekonomik mevzuatın kapsamlı gelişimine ek olarak son zamanlarda BAE’de başlatılan çok sayıda ekonomik girişimin altını çizdiler. BAE, Kore iş dünyasını çeşitli ekonomik ve ticari sektörlerdeki bu teşviklerden ve yatırım fırsatlarından yararlanmaya teşvik etti.
Karmaşık ve son derece bağlantılı küresel ekonominin siber tehditler, tedarik zinciri kesintileri, enerji güvenliği, iklim değişikliği ve küresel sağlık tehditleri dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere küresel krizlere karşı savunmasız olan iki lider, bu konuda koordineli bir yanıt ve iş birliğinin önemini vurguladı. Her iki taraf da ticaret ve yatırım iş birliğinin küresel riskleri azaltmak ve güvenli, dayanıklı ve temiz biyo-ekonomi sistemleri oluşturmak için kritik bir araç olduğunu kabul ederek, iki ülke arasındaki ticari iş birliğini güçlendirmeye yönelik Ticaret ve Yatırım Teşvik Çerçevesi üzerinde anlaştılar.
Gelecek vadeden KOBİ’leri ve startup’ları teşvik etmenin, ulusal rekabet gücünü güçlendirirken inovasyon, ortak girişimler ve araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) gibi yeni endüstrilerde öncü bir rol oynadığını kabul eden iki lider, BAE’nin Girişimci Ulus girişimi aracılığıyla iki ülkenin KOBİ’leri ve yeni girişimleri arasındaki değişimi genişletmek ve karşılıklı yatırımı teşvik etmek için birlikte çalışmayı kabul etti.
4. Savunma Teknolojisi
Her iki lider, ikili ilişkilerin kilit unsurlarından biri olan ve iki ülke arasındaki Özel Stratejik Ortaklık kapsamında geliştirilmeye devam eden savunma alanındaki iş birliğini daha da geliştirmeye istekli olduklarını ifade ettiler.
İki lider, iki ülke arasındaki en üst düzeyde güvene dayalı olarak karşılıklı yarar sağlayacak şekilde geliştirilen savunma iş birliğine değer verdi. Yakın iş birliğini daha da ilerletmek amacıyla her iki lider de savunma teknolojisindeki ilişkiyi ortak yatırım, araştırma ve teknoloji geliştirmeyi içeren stratejik bir düzeye taşımanın önemini kabul etti ve bu alanda ortak iş birliği için bir Mutabakat Muhtırası’nın (MoU) imzalanmasını memnuniyetle karşıladılar.
Bu bağlamda, iki lider, zirvede ele alınan havacılık ve uzay sanayi iş birliğinin orta ve uzun vadede savunma teknolojileri iş birliğini genişletmek için itici güç oluşturduğunu teyit etti ve geniş bir yelpazede savunma teknolojilerinin ortak geliştirilmesi için iş birliğini daha da güçlendirme konusunda mutabık kaldı.
II. Geleceğe Yönelik İşbirliğini Geliştirmek
5. İklim Değişikliği
İki lider, 30 Kasım-12 Aralık 2023 tarihleri arasında BAE’de gerçekleşecek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (COP28) Taraflar Konferansı’nın 28. Oturumu’ndaki iş birliği de dahil olmak üzere, iklim değişikliğini ele alma çabalarında iş birliği yapma taahhüdünde bulundu.
İklim değişikliği ve etkilerinin, acil ve toplu eylem gerektiren ortak küresel kaygılar olduğunu kabul eden iki lider, Paris Anlaşması ve sıcaklık hedefinde ilerleme sağlama konusundaki kararlılıklarını yeniden teyit etti. Bu bağlamda, iki lider ilgili 2030 NDC’lerine ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak için birlikte çalışma sözü verdi.
Ayrıca iki lider, karşılıklı yarar sağlayan alanlarda iklim için eylem odaklı işbirlikçi çabaları güçlendirmeyi kabul etti ve “Kore-BAE Liderlerinin İklim Eylemi Bildirgesi’ni” yayınladı.
6. Uzay
Uzayın barışçıl ve sürdürülebilir kullanımı için ikili iş birliğinin önemini teyit eden iki lider, uzaydaki yakın iş birliğini karşılıklı yarar sağlayacak şekilde daha da geliştirme konusunda anlaştılar.
İki lider, Bilim Bakanlığı ile BİT ve BAE Uzay Ajansı arasındaki iş birliğinin kapsamını uzay araştırmaları, uydu tabanlı konumlandırma sistemleri ve yer gözlemi gibi çeşitli ek alanları kapsayacak şekilde genişletmek için önceden var olan Uzay İş birliği MoU’sunda yapılan değişikliği memnuniyetle karşıladı.
7. Yeni Endüstriler ve Dijital Dönüşüm
Hem Kore Cumhuriyeti’nin hem de BAE’nin sürdürülebilirliği ve ekonomik kalkınmasında Dördüncü Sanayi Devrimi’nin ve dijital dönüşümün önemini kabul eden iki lider, sürdürülebilir bir dijital ekonomiye geçişin zorluklarını aşmak ve endüstriyel inovasyonu ve ekonomik kalkınmayı desteklemek için endüstriyel iş birliğini derinleştirmenin ve genişletmenin önemine dikkat çekti. İki lider özellikle yapay zekâ, veri, ağlar ve siber güvenlik dahil olmak üzere BİT alanında ortak araştırma ve hareketlilik programları gibi yakın iş birliğini sürdürme konusunda anlaştılar.
İki lider ayrıca, dijital teknolojiler giderek daha da ilerlerken, iki ülkenin yeni bir dijital düzen kurmak için ortak çaba sarf edeceği konusunda da anlaştılar.
İki lider, dijital ekonomiye ve yeşil ekonomiye geçişin zorluklarını aşmak ve endüstriyel yenilik ve ekonomik kalkınmayı sürdürmek için endüstri ve ileri teknoloji alanındaki iş birliğini derinleştirmenin ve genişletmenin önemine dikkat çekti.
Ayrıca, iki lider imalat, mobilite ve havacılıkta dijital dönüşüm, parçalar ve malzemeler ve tedarik zinciri dayanıklılığı gibi alanlarda kamu-özel sektör iş birliğini geliştirmek için Sanayi ve İleri Teknoloji Stratejik Ortaklığı başlatma konusunda anlaştılar ve İleri Üretimde İş birliği için Ortak Girişim’i yayınladılar.
8. Geleceğin Mobilitesi ve Akıllı Altyapı
İki lider, elektrikli, otonom veya insansız sürüşe geçiş ve sektörde ortaya çıkan ulaşımda üçüncü boyuta geçiş olarak geleceğin hareketliliğinin ortaya çıkışını kabul etti. Bu tür değişimler karşısında, iki lider kısmen küresel hareketlilik girişimlerinde ortak liderlik üstlenerek sektörde ikili politika oluşturma ve teknolojik iş birliğini güçlendirme konusunda anlaştılar.
İki lider, Koreli müteahhitlerin BAE’de altyapı projeleri inşa etme ve bu alanda ikili iş birliğini güçlendirme konusundaki katkılarını takdirle kaydetti. İki ülkenin altyapı alanındaki bağlarını daha da ilerletmek için iki lider, akıllı altyapıyı kapsayacak şekilde iş birliğini genişletme ve akıllı ulaşım sistemleri (ITS) ve üç boyutlu mekânsal bilgi sistemleri dahil alanlarda bilgi paylaşımını ve kişiler arası alışverişi teşvik etme konusunda anlaştılar.
9. Sağlık
İki lider, iki ülkenin sağlık sektörlerinde karşılıklı yarar sağlayan büyümeyi teşvik etmek için ilaç ve tıbbi cihazlar alanlarına yatırım yaparken, tıbbi hizmetleri ve biyo-teknolojideki araştırma ve geliştirmeyi geliştirmek için iş birliğini genişletme konusunda anlaştılar.
10. Tarım, Gıda Güvenliği ve Su Kaynakları
İklim değişikliğine yanıt vermek ve gıda güvenliğini artırmak için akıllı tarım konusunda ikili iş birliğinin önemini kabul eden iki lider, farklı akıllı sera türleri için pilot projeler ve ekim gösterimi de dahil olmak üzere tarımın çeşitli alanlarında iş birliğini genişletme konusunda anlaştılar.
Sürdürülebilir tarımı gerçekleştirmek için iki ülke arasında tarımsal teknoloji iş birliğini teşvik etmenin önemini vurgulayan iki lider, kuru çöl iklimine uygun, su tasarrufu sağlayan ekin teknolojilerini ortaklaşa geliştirme konusunda anlaştılar. Böylece su kaynakları yetersiz olan ülkeler bile istikrarlı bir şekilde gıda ürünleri üretebilir.
İki lider, suyla ilgili Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 6’nın uygulanmasında iki ülke arasındaki ortak çabaları daha da güçlendirme konusunda anlaştılar. İki lider ayrıca suyun tuzdan arındırılması, akıllı su teknolojileri, atık su arıtma, doğal su kaynakları yönetimi gibi su kaynakları alanlarında ikili iş birliğini ve uluslararası su kıtlığı girişimlerine ilişkin iş birliği ve koordinasyonu güçlendirme konusunda mutabık kaldı.
11. Fikri Mülkiyet ve İstatistik
Fikri mülkiyetin, yaratıcılık ve yenilikçilik yoluyla ekonomik büyüme ve refahı mümkün kılan kilit bir itici güç olduğunu kabul ederek; iki lider, iki ülke arasındaki onlarca yıllık yakın koordinasyonun IP sistemlerini yükselttiğinin altını çizdi. Bu bağlamda, ulusal stratejik teknolojilerin tanımlanması ve geliştirilmesi için patent bilgilerinin kullanılması gibi daha geniş alanlarda işbirlikçi faaliyetler uygulamak için güçlendirilmiş iş birliğine ilişkin bir MoU imzaladılar.
SDG’lere ulaşmak ve kanıta dayalı politikaları uygulamak amacıyla istatistiksel kapasitelerin güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çeken iki lider, iki ülkenin istatistik alanında yakın iş birliği içinde çalışacağı konusunda anlaştılar. İki ülkenin, gelecekteki iş birliği fırsatlarını keşfederken, idari veriler ve büyük verilerin kullanımı da dahil olmak üzere en son teknolojilerin kullanımıyla istatistik üretmek için metodolojileri ve uygulamaları karşılıklı imzalamaya öncelik vermesi gerektiği görüşünü paylaştılar.
III. Barış ve İstikrar
12. Orta Doğu
İki lider, stratejik ortaklığının bölgede ve ötesinde barış ve istikrarı artırmaya yönelik işbirlikçi ve karşılıklı çabalarında kritik bir bileşen olduğunu kabul etti. İki lider, bölge genelinde diyalog ve diplomasiyi ilerletme olasılıklarını ele aldı ve uluslararası hukuka bağlılığın ve ülkelerin egemenliğine saygı gösterilmesinin ve anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesinin önemini vurguladı.
Bu bağlamda, iki lider bölgesel istikrar ve refahı daha da artırmak için iş birliğini güçlendirme konusundaki kararlılıklarını ifade ettiler.
Devlet Başkanı Yoon, BAE Devlet Başkanı Majesteleri Şeyh Muhammed bin Zayid El Nehyan’ın barışı ve bölgesel iş birliğini teşvik etmedeki rolüne ve liderliğine övgüde bulundu ve Kore Cumhuriyeti’nin Küresel Önemli Bir Devlet olarak bölgede değerli bir rol oynamaya devam edeceğini vurguladı.
13. Kore Yarımadası
İki lider, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti’nin (DPRK) amansız nükleer ve füze geliştirme arayışının yalnızca Kore Yarımadası’nda değil, tüm dünyada barış ve istikrar için ciddi bir tehdit oluşturduğunu yeniden teyit etti. İki lider, DPRK’nin geçen yıl çok sayıda BM Güvenlik Konseyi kararının yanı sıra çok sayıda roketatar ve kıyı top mermisi ateşlenmesi gibi konvansiyonel provokasyonları ihlal eden rekor sayıdaki balistik füze fırlatmasını en sert ifadelerle kınadı.
Liderler, uluslararası toplumun DPRK’nin devam eden provokasyonlarına sert ve birleşik bir yanıt vermesi gerektiğini yinelediler. Liderler, Kuzey Kore’nin tamamen nükleer silahlardan arındırılmasına yönelik ortak hedeflerini yeniden teyit ettiler ve Kuzey Kore’yi müzakerelere geri dönmeye teşvik etmek için diplomatik çabaların önemini yeniden teyit ettiler. Devlet Başkanı Yoon, nükleer silahlardan arındırılmış, barışçıl ve müreffeh bir Kore Yarımadası’nı hedefleyen Audacious Initiative’in ana hatlarını çizdi.
BAE Devlet Başkanı Majesteleri Şeyh Muhammed bin Zayid El Nehyan, Kore Yarımadası’nda sürdürülebilir barışı ve Asya kıtasında istikrarı teşvik etmede Kore Cumhuriyeti’nin olumlu rolüne verdiği desteği dile getirdi.
14. Çok taraflılık
Bölgenin ötesine bakan iki lider, çok taraflı tepkilerin küresel zorlukların ele alınmasında oynayabileceği kritik rolü ve çok çeşitli politika alanlarında uluslararası iş birliğinin önemini vurguladı. Devlet Başkanı Yoon, BAE’nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimî olmayan üyesi olma rolüne övgüde bulundu ve BAE Devlet Başkanı Majesteleri Şeyh Muhammed bin Zayid El Nehyan, BAE’nin, Kore’nin 2024-25 dönemi için Güvenlik Konseyi’nin daimî olmayan üyeliği adaylığına verdiği desteği yeniden teyit etti ve Kore’nin G20 ülkeler grubundaki uzun süredir devam eden liderliğini övdü.
Majesteleri Şeyh Muhammed bin Zayid El Nehyan, yaklaşan Kore Cumhuriyeti Ay Yeni Yılı Seollal vesilesiyle Devlet Başkanı Yoon’u tebrik etti ve Kore Devlet Başkanı’na ve halkına barış, refah ve iyi şans için sıcak dileklerini iletti.
Devlet Başkanı Yoon, Devlet Başkanı Majesteleri Şeyh Muhammed bin Zayid El Nehyan’ın gösterdiği sıcak misafirperverlik için şükranlarını dile getirdi ve Majestelerini yakın gelecekte Kore Cumhuriyeti’ne davet etti. İki lider, sık sık bir araya gelme ve iki ülke arasındaki Özel Stratejik Ortaklığı daha da geliştirme konusunda anlaştılar.
Çevirmen: Esmeralda Angun.