Merve YİĞİTCAN

KOBİ sınıfına dahil olan işletme sayısının artırılması için getirilen yeni KOBİ kriterleri, KGF kredilerinde tıkanıklığa yol açtı. KGF’nin son kriterleri geriye yönelik uygulaması nedeniyle KOBİ dışı statüsünden KOBİ sınıfına giren firmaların, ithal ikamesi ve yüksek teknoloji yatırımları için onay aldıkları KGF teminatlı kredileri iptal edildi. KOBİ kriterlerinin geçmiş yıllara uygulanmasının KGF’nin yorum hatası olduğunu savunan sanayiciler, karışıklığın giderilmesi gerektiğini, aksi takdirde düşük kefalet limitleriyle yatırımları gerçekleştirmenin mümkün olamayacağını belirtiyorlar.

Yeni kriter geçmiş yıllara da uygulanıyor

18 Mart 2022 tarih ve 31782 numaralı Resmi Gazete’de yayımlanan 5315 numaralı Cumhurbaşkanlığı kararıyla, KOBİ desteklerinden daha fazla işletmenin yararlandırılması amacıyla, KOBİ tespitinde kullanılan kriterler güncellendi. KOBİ olmak için gerekli kriterlerden biri olan net satış hasılatı veya mali bilanço limiti, 125 milyon TL’den 250 milyon TL’ye çıkartıldı. Ancak bu değişiklik, Kredi Garanti Fonu’nun (KGF) KOBİ tanımına yaptığı yorumla büyük yatırımların önünü tıkanmaya başladı. KOBİ Yönetmeliği’nin 6’ncı Maddesi’ne göre, KOBİ vasfının belirlenmesinde hesapların kapanış tarihlerindeki mevcut kriterlerinin dikkate alınması gerektiği belirtilirken, 18.03.2022 tarihli değişiklik ile getirilen yeni kriterler KGF tarafından geriye yönelik de uygulanıyor. Bu durumda KGF, cirosu 2021’de 250 milyon TL’nin üstünde olduğu için KOBİ dışı olan işletmeyi, eğer 2020’de cirosu 125 milyon TL ile 250 milyon TL arasında ise, iki yıl üst üste KOBİ dışı olma kuralına uymadığı gerekçesiyle KOBİ sayıyor ve onaylanmış KOBİ dışı kredilerini iptal ederek kefalet limitini düşürüyor.

250 milyon TL yerine 35 milyon TL’lik kefalet

KGF’nin yorum sorunu, özellikle cari açığın azaltılması ve katma değerli yurtiçi üretimin desteklenmesi amacıyla oluşturulan KGF teminatlı İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Paketi’ndeki kredilerde sıkıntılara neden oluyor. Söz konusu pakette KGF kefaleti üst limiti KOBİ’ler için 35 milyon TL KOBİ dışı için 250 milyon TL olarak belirlenmişti. Destek paketi kapsamında kredi dosyaları KGF’ye iletilen ve çalışmaları başlayan ‘KOBI dışı’ yatırımlar, yeni düzenleme ile işletmenin KOBİ sınıfına girmesi üzerine KGF tarafından reddedilip, 35 milyon TL’lik yeni limite göre yeniden başvurusu isteniyor. Sanayicilere göre, 250 milyon TL’lik yatırımın 35 milyon limitle yapılmasının istenmesi yatırımları durdurma noktasına getiriyor.

Eroğlu: KGF’nin yorumunu anlamak mümkün değil

Konuyla ilgili DÜNYA’ya değerlendirmelerde bulunan TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Sanayii Meclis Başkanı Yavuz Eroğlu, “Ülke olarak katma değerli, cari açığı azaltan, ileri teknoloji ürünlere yatırım yapma ihtiyacımız olan bir dönemden geçerken, KGF’nin Cumhurbaşkanlığı’nın tamamen KOBİ desteklerinden yararlanacak firma sayısını arttırmak maksadıyla yaptığı bu düzenlemeyi yanlış yorumlayarak ‘İmalata Dayalı İthal İkamesi Destek Paketi’nden yararlanacak firmaların önünü tıkayışını anlamak mümkün değil” dedi. KGF’nin konuları değerlendirirken salt bir bürokratik sınırlama mantığı yerine, düzenlemenin özüne uygun yatırımlarının önünü açacak bakış açısıyla değerlendirmesi gerektiğini söyleyen Eroğlu, “Yapılması gereken 18.03.2022 tarihli yönetmelik değişikliğinin 2021 yılına ait KOBİ vasfı değerlendirilmesine uygulanmasıdır. 2020 ve daha önceki yıllar için ise her bir yılın kriterleri ayrı ayrı göz önüne alınmalı ve KOBİ ya da KOBİ dışı vasfı buna göre tespit edilmelidir. Yönetmeliğin açıkça belirttiği üzere hesap kapanış tarihi kriterlerinin esas alınması gerektiği halde 18.03.2022 tarihli değişen kriterlerin tüm yıllara uygulanması yönetmeliğe aykırıdır. Ayrıca yasa koyucunun düzenlemelerin lehte olanlarının uygulanması ilkesine de aykırılık teşkil ettiği görülmektedir” ifadelerini kullandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın konuyu düzeltmek amacıyla çalıştığını dile getiren Eroğlu, “Ama geçen her dakika değişen dünya ekonomik konjonktüründe yatırım iştahını kapatmaktan başka bir şeye yaramıyor” diyerek sözlerini tamamladı.

2 bin işletme KOBİ sınıfına girdi

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamında hazırlanan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) Tanımı, Nitelikleri ve Sınıfl andırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, 18 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. KOBİ’lerin tespitinde kullanılan kriterlerin güncellendiği yönetmeliğe göre, 250 kişiden az çalışan istihdam eden, yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 250 milyon lirayı aşmayan işletmeler KOBİ olarak tanımlandı. Önceki düzenlemede KOBİ sınıfına girmek için üst limit 125 milyon liraydı. TÜİK’in 2021 yılında yayımladığı KOBİ istatistiklerine göre Türkiye’de 3 milyon 427 bin 891 işletme bulunuyordu. 3 milyon 419 bin 773 olan KOBİ sayısı da yapılan düzenleme ile 3 milyon 421 bin 817’ye çıkacak.

Bakanlık sorunları çözmeye çalışıyor

Yeni kefalet limitiyle tekrar başvuru yapılması istenen sanayiciler, özellikle ithal ikamesi ve yüksek teknoloji alanında planladıkları yüksek maliyetli yatırımları 35 milyon TL’lik kefaletle yapmanın zor olacağını belirterek yatırımları beklemeye aldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ise Kredi Garanti Fonu’nun KOBİ yorumu nedeniyle oluşan sorunları gidermek için çalışmalara başladığı öğrenildi.